Donatı elemanlarının ölçülerinin belirlenmesinde, mekan boyutlandırmalarında
(yükseklik, genişlik, derinlik), fonksiyon alanlarının belirlenmesi ve düzenlenmesinde insan vücut ölçüleri temel kaynaktır. Donatı elemanlarının net resim, cephe görünüş, kesit resim ve perspektiflerinin çiziminde standart ölçüleri bilmek ve uygulamak proje ve üretimde büyük kolaylık sağlamaktadır. Donatıların ölçüleri tüm dünya ülkelerinde aynı olmalıdır. İşin takibi ve onarımı veya sonradan yapılması gereken herhangi bir eklentide ölçü bütünlüğü olmalıdır. Standartlar, üretim açısından; ürün planlama ve geliştirme, stokların kontrolü, uygun kalitede seri üretim, kayıpların en az seviyeye indirilmesi, verimliliğin artırılması, maliyetin düşürülmesi gibi yararlar sağlamaktadır. Günümüzde modern mobilyanın yaygınlaşması, modüler sistemi zorunlu kılmıştır. Modüler sistemde donatılar, dünya standartları doğrultusunda üretilmektedir. Bu sistemde sadece ölçüde değil, bunun yanısıra renk, desen,
doku ve kalitede de standart vardır
Tek kişilik karyola :
Boy……..: 190 – 200 cm
Genişlik..: 90 – 100 cm
Çift kişilik karyola
Boy…….: 190 – 200 cm
Genişlik..: 140 – 160 cm
Bu ölçü, günümüzde mekanın büyüklüğüne göre 200 cm’ye kadar çıkmaktadır. Karyolanın yuvarlak olmasıhalinde de çap olarak 200 - 220 cm olmaktadır.
Karyola Başlığı:
Yatak seviyesinden sonra en az 25 cm veya daha yüksek olur.
Karyola Ayak Tablası:
Yatak seviyesinden 15 cm veya daha yüksek olabilir. Günümüz modern mobilyalarında ayak tablası yatak seviyesinin altında da yapılmaktadır.
Yatak Yüksekliği : 38 – 40 cm ( Yerden yatağın üst noktasına kadar )
Karyola Kayıtlarının yerden Yüksekliği : 32 – 36 cm
Yatağın Kayıtlardan Yüksekliği : 4 – 6 cm
Karyola iç ölçüleri, yatak ölçülerinden 2 – 3 cm daha fazla olmalıdır.
Komodin
Yükseklik : 60 cm
Genişlik : 50 cm
Derinlik : 32 – 36 cm
Tuvalet Masası
Yükseklik : 75-78 cm
Derinlik : 40 – 50 cm
Genişlik : İki taraftaki dolap ve çekmece bölümleri arasındaki boşluk ( ayak boşluğu) 60 cm olur. Çekmece veya dolap yapılacaksa bu ölçüye ilave edilir.
Ayna yüksekliği : Aynanın en üst noktası yerden an az 125 cm olmalıdır.
Puf
Yükseklik : 45 cm
Genişlik ( oturma yüzeyi ) : 40 x 40 cm – 45 x 45 cm ( kare puf ), yuvarlak puf için ise çapı 48 – 50 cm arasında değişir.
Çamaşır Dolabı( şifonyer )
Yükseklik….. ….: 90 – 100 cm
Derinlik…………: 45 – 50 cm
Boy ( uzunluk ) : 90 – 110 cm
Elbise Dolabı
Yükseklik : 180 – 190 cm
Derinlik : 60 cm
Genişlik : Kapak sayısına göre değişir.
İki kapaklı: 60 + 60 : 120 cm
Üç Kapaklı: 50 + 50 + 50 : 150 cm veya 55 + 55 + 55 : 165 cm
Dört , beşve daha fazla kapak olacak ise : 45 cm x kapak sayısı
Yemek Odası Mobilyalarının Standart Ölçüleri
Yemek Masası
Yükseklik : 78 cm Yuvarlak Masalarda:
Genişlik : 80 – 105 cm Yükseklik : 78 cm
Uzunluk : 50 – 60 cm x kişi sayısı Çevre : 60 cm x kişi sayısı
Yemek Odası Sandalyesi
Oturma Yüksekliği : 44 – 46 cm ( Döşeme kalınlığıdahil )
Oturma Genişliği : 42 – 44 cm
Oturma Derinliği : 44 – 47 cm
Toplam Yükseklik : 80 – 90 cm
Arkalık Eğimi : 5 – 8 cm
Büfe
Yükseklik : 80 cm
Genişlik : 180 cm
Derinlik : 45 cm
Vitrin
Yükseklik : 170 cm
Genişlik : 105 cm
Derinlik : 32 cm
Servis Arabası
Yükseklik : 65 – 75 cm
Genişlik : 42 – 50 cm
Uzunluk ( boy ) : 65 – 70 cm
Çalışma Odası Mobilyalarının Standart Ölçüleri
Çalışma Masası
Erkekler İçin: Kadınlar için:
Yükseklik: 74 – 78 cm 70 – 74 cm
Genişlik: 75 – 85 cm 75 – 85 cm
Uzunluk: 140 – 200 cm 140 – 200 cm
Büro Masalarında:
Yükseklik : 70 – 85 cm
Genişlik : 75 – 85 cm
Uzunluk : 140 – 200 cm
Orta Sehpa
Yükseklik : 36 - 38 cm
Genişlik : 45 - 60 cm
Uzunluk : 70 - 120 cm
Küçük Boy ( Köşe ) Sehpa
Yükseklik : 36 - 38 cm
Genişlik : 45 - 60 cm
Uzunluk : 45 - 60 cm
Kitap Dolabı
Yükseklik : 100 – 180 cm
Genişlik : 80 – 100 – 120 cm ( Malzemenin cinsine ve direncine göre değişir )
Derinlik : 25 – 30 – 35 cm
Raf Aralığı: 30 – 35 cm ( Kitap boyutlarıile ilgilidir. Kitap boyutlarıile ilgili herhangi bir standart saptanmadığından boyutlar çok değişkendir. ) Kitaplık derinliğinin saptanmasında büyük boy yayınların genişliği esas alınır.
Büyük boy ansiklopediler: 34 x 26 cm
Orta boy ansiklopediler: 31 x 24 cm
Küçük boy ansiklopediler: 27 x 22 cm
Dergiler: 34 x 26 cm
Büyük boy kitaplar: 24 x 16 cm
Orta boy kitaplar: 20 x 14 cm
Küçük boy kitaplar : 17 x 12 cm
Çalışma Koltuğu ( Döner Koltuk )
Oturma Yüksekliği: 42 en alt – 55 cm en üst ( Döşeme kalınlığıdahil )
Oturma Genişliği: 45– 50 cm
Oturma Derinliği: 47 - 54 cm
Toplam Yükseklik: 82 - 118 cm
Arkalık Eğimi: 8 - 12 cm
Kolçak Yüksekliği: 12 – 20 cm
Çalışma Sandalyesi
Oturma Yüksekliği : 45 cm ( Döşeme kalınlığıdahil )
Oturma Genişliği : 42 - 44 cm
Oturma Derinliği : 42 - 45 cm
Toplam Yükseklik : 78 - 88 cm
Arkalık Eğimi : 5 - 8 cm
Oturma Odası- Salon Mobilyalarının Standart Ölçüleri
Hafif Döşemeli Koltuklar
Oturma Yüksekliği : 40 - 43 cm ( Döşeme kalınlığıdahil )
Oturma Genişliği : 45– 55 cm
Oturma Derinliği : 48 - 50 cm
Toplam Yükseklik : 90 - 93 cm
Arkalık Eğimi : 8 - 12 cm
Kolçak Yüksekliği : 16 –20 cm
Ağır Döşemeli Koltuklar
Oturma Yüksekliği : 28 - 37 cm ( Döşeme kalınlığı dahil )
Oturma Genişliği : 48 - 54 cm
Oturma Derinliği : 52 - 56 cm
Toplam Yükseklik : 74 - 83cm
Arkalık Eğimi : 16 - 20 cm
Kolçak Yüksekliği : 16 –20 cm
Dinlenme Koltuğu
Oturma Yüksekliği : 29 – 34 cm ( Döşeme kalınlığı dahil )
Oturma Genişliği : 58 - 65 cm
Oturma Derinliği : 54 - 62 cm
Toplam Yükseklik : 74 - 83cm
Arkalık Eğimi : 32 - 35 cm
Kolçak Yüksekliği : 16 –20 cm
Sandalye ( oturma amaçlı)
Oturma Yüksekliği : 42 - 45 cm ( Döşeme kalınlığı dahil )
Oturma Genişliği : 43 - 45 cm
Oturma Derinliği : 43 - 45 cm
Toplam Yükseklik : 78 - 90 cm
Arkalık Eğimi : 8 - 10 cm
Orta Sehpa
Yükseklik : 36 - 38 cm
Genişlik : 45 - 60 cm
Uzunluk : 70 - 120 cm
Küçük Boy ( Köşe )Sehpa
Yükseklik : 36 - 38 cm
Genişlik : 45 - 60 cm
Uzunluk : 45 - 60 cm
TV Sehpa
TV sehpalarında dikkat edilecek en önemli kural, kişi koltuğa oturduğunda göz seviyesi ile TV’nin merkezi aynıyükseklikte olmalıdır. Anatomide ve resim, heykel, mimari gibi sanat dallarında normal bir erkek boyu 175 cm olarak kabul edilir. Bu kural doğrultusunda oturmuşbir insanın yerden yüksekliği yaklaşık 137 cm, göz seviyesi de 125 cm civarındadır. Bu bilgiler doğrultusunda TV sehpasıhazırlanır. Yükseklik : 60 – 75 cm ( TV’nin boyutlarıile orantılıdeğişir.) Genişlik : 60 – 70 – 80 – 90 cm ( TV’nin boyutlarıile orantılıdeğişir.) Derinlik : 35 – 45 cm (LCD ve Plazma TV’lerde derinlik az tutulabilir.)
Çocuk OdasıMobilyalarının Standart Ölçüleri
Ranza
Yükseklik : 180 cm
Genişlik : 98 – 100 cm
Uzunluk ( boy ) : 208 – 210 cm
Yan travers ( yan kayıt ) genişliği : 20 cm
Yan traversin ( yan kayıt ) yerden yüksekliği: 15 – 20 cm
Antre Mobilyalarının Standart Ölçüleri
1-Portmanto yüksekliği 180’cm. den başlar. Mevsim dışı ayakkabıların veya fazla eşyaların konulmasıi çin yukarı kısımda da dolap olması düşünülüyorsa bu durumda yükseklik artırılarak tavana kadar çıkarılabilir. Portmanto yüksekliklerinin genelde kapıpervazları seviyesinde olması( ortalama 200 – 210 cm ) görünüş güzelliği sağlamak için aranan bir özelliktir.
2-Askıya takılmışorta boy bir paltonun yüksekliği 120 cm dir. Buna göre askı
yüksekliğinin yerden veya dolap üstünden itibaren en az 120 cm olmasıgerekir.
3-Ayakkabıdolaplarının derinlikleri 33 – 35 cm, sürme kapaklı dolaplarda ise 38 cm’den aşağı olmaz. Ancak ayakkabılar eğimli bir şekilde yerleştirilecek şekilde dizayn edilecek ise bu ölçü 26 cm’ye kadar düşürülebilir.
4-Şapkalık rafları genişliği 18 cm’den başlayarak daha geniş yapılabilir.
5-Aynaların biçim ve boylarıne olursa olsun, üst kenarları ortalama göz yüksekliği 160 cm. ye, saç
tuvaleti ve şapka kontrolü için en az 10 cm eklenerek 170 cm’den aşağı olmamalıdır.
6-Şapkalık rafıile askılık arasında en az 8 cm boşluk bırakılmalıdır.
Mutfak Dolaplarında Standart Ölçüleri
Tezgah yüksekliği ( mermer kalınlığı dahil ): 90 – 95 cm
Tezgah derinliği : 60 -65 cm
Alt dolap yüksekliği : 85 – 90 cm
Alt dolap derinliği : 58 – 60 – 62- (70 cm bulaşık makinası konulacak ise)
Baza yüksekliği : 8 cm
Alt ve üst dolap arasıboşluk : 60 – 65 cm
Tezgah tablasıçıkıntısı( alt dolaba göre ) damlalıklı : 5 cm
Üst dolabın yerden yüksekliği ( üst dolabın alt kenarı) : 150 cm
Üst dolap yüksekliği : 60 – 100 cm
Üst dolap derinliği : 30 – 35 – 38 cm
Boy dolap Derinliği : 58 – 62 cm
Boy dolap genişliği : 35 – 62 cm
Dolap kapak genişlikleri : 25 – 60 cm
Fırın boşluğu : 62 – 65 cm